Choroba wieńcowa
Choroba wieńcowa lub inaczej przewlekły zespół wieńcowy jest poważną chorobą spowodowaną niewystarczającym ukrwieniem, czyli zaopatrzeniem komórek serca w tlen i inne substancje odżywcze. Zazwyczaj u podłoża przewlekłego zespołu wieńcowego leżą zmiany miażdżycowe w tętnicach wieńcowych (tzn. tych bezpośrednio zaopatrujących mięsień serca w krew). Zmiany te są najczęściej efektem niewłaściwego stylu życia, zaburzeń lipidowych, a także uwarunkowań genetycznych. Do pojawienia się objawów przewlekłego zespołu wieńcowego potrzebne jest zwężenie średnicy tętnicy wieńcowej o ponad 50% kalibru naczynia. Zespół wieńcowy może zostać podzielony ze względu na charakter dolegliwości w danym momencie na przewlekły lub ostry, a także na jedną z najgroźniejszych postaci tej choroby jaką jest zawał serca.
Jakie są przyczyny zespołów wieńcowych?
Przyczyny zespołów wieńcowych są opisywane jako czynniki ryzyka, których kumulacja u jednego pacjenta znacząco zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby. Wspomniane czynniki ryzyka można podzielić na niemodyfikowalne, tzn. takie na które nie mamy wpływu i nie możemy ich zmienić: wiek (kobiety > 65 r.ż., mężczyźni > 55 r.ż.), płeć (mężczyźni mają większe ryzyko niż kobiety), a także uwarunkowania genetyczne – obciążenie rodzinne. Na szczególną uwagę zasługują modyfikowalne czynniki ryzyka, ponieważ za sprawą odpowiednich interwencji leczniczych można zmniejszyć ryzyko choroby i lepiej chronić swoje serce.
Do modyfikowalnych czynników ryzyka zalicza się:
- nadciśnienie tętnicze
- zaburzenia gospodarki lipidowej
- cukrzycę
- nadwagę i otyłość
- palenie papierosów
- nadmierne spożywanie alkoholu
- małą aktywność fizyczną
- nieprawidłowe odżywianie
- jak również towarzyszący nam w codziennym pędzie przewlekły stres
Kumulacja wymienionych czynników ryzyka istotnie zwiększa ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca.
W jaki sposób jest stawiana diagnoza choroby wieńcowej, obecnie nazywanej przewlekłym zespołem wieńcowym?
Typowy obraz przewlekłego zespołu wieńcowego obejmuje charakterystyczny ból w klatce piersiowej, zlokalizowany za mostkiem, mogący promieniować do ramienia i nadgarstka (zwykle lewego), bądź do ramienia czy też żuchwy. Standardowo ból wieńcowy pojawia się w określonych sytuacjach, wśród których wymienia się wysiłek fizyczny, stres lub wyjście na zimne powietrze i ustępuje po odpoczynku lub do 5 minut po przyjęciu specjalnego leku – nitrogliceryny i jej pochodnych.
Do rozpoznania przewlekłego zespołu wieńcowego przez lekarza wystarcza modelowy obraz kliniczny, jednak w obliczu niejednoznacznych objawów często zachodzi potrzeba wykonania dodatkowych badań. Pomocna jest próba wysiłkowa, tomografia komputerowa naczyń wieńcowych, a w ostateczności inwazyjne badanie z wprowadzeniem cewników do naczyń wieńcowych – koronarografia.
Jak można leczyć przewlekły zespół wieńcowy?
Leczenie przewlekłego zespołu wieńcowego jest procesem długim i wymagającym ścisłej współpracy pomiędzy pacjentem a lekarzem. W zależności od nasilenia choroby możliwa jest terapia lekami lub lekami w połączeniu z procedurą inwazyjną. Leki dzieli się na te z udowodnionym działaniem poprawiającym rokowanie i na leki działające objawowo, czyli zmniejszające dolegliwości. Wśród leków objawowych najpopularniejsza jest nitrogliceryna, która poprzez rozszerzenie naczyń wieńcowych po podaniu podjęzykowym przynosi ulgę już po kilku minutach od wystąpienia bólu wieńcowego. Przez leczenie inwazyjne należy rozumieć zabieg angioplastyki, tzn. wprowadzenia dedykowanych cewników do naczyń wieńcowych i udrożnienie tętnic często z wykorzystaniem specjalnego „rusztowania”, czyli stentu lub zabieg kardiochirurgiczny z pomostowaniem aortalno-wieńcowym, czyli popularne „by-passy”. Poza zapewnieniem odpowiedniego przepływu do mięśnia sercowego kluczowe jest leczenie przyczyn, które do tej choroby doprowadziły, czyli znanych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
W zależności od historii każdego pacjenta, modyfikacja stylu życia ma inne, indywidualne oblicze i obejmuje zaprzestanie palenia papierosów, zbilansowaną dietę, zwiększenie aktywności fizycznej, jak również w miarę możliwości wyeliminowanie czynników stresogennych.
Bardzo ważne w zapobieganiu zawałom serca i dalszemu rozwojowi przewlekłego zespołu wieńcowego jest stosowanie kilku grup leków:
- statyn obniżających stężenie cholesterolu, zwłaszcza złego cholesterolu LDL – osoba z chorobą wieńcową powinna mieć stężenie cholesterolu LDL poniżej 55 mg/dl!
- leków obniżających ciśnienie tętnicze w przypadku współistniejącego nadciśnienia tętniczego
- kwasu acetylosalicylowego, potocznie zwanego aspiryną
